Coding with AI: Có phải kết thúc thời kỳ Software Development?

📌 Tổng quan

Nội dung được tóm tắt từ cuộc hội thoại giữa Gergely Orosz (tác giả của quyển sách The Pragmatic Programmer) and Addy Osmani Fireside.

🧠 Phần 1: Từ lịch sử đến bước ngoặt AI

💬 “Chúng ta không chứng kiến sự kết thúc của lập trình, mà là sự chuyển hóa”

• AI không thay thế lập trình viên, mà giống như lớp dịch ngôn ngữ mới giữa con người và máy móc, tiếp nối hành trình từ: dây điện → assembly → ngôn ngữ cấp cao → web → LLM.
• Mỗi lần rào cản bị hạ thấp, lập trình không biến mất mà lại mở ra lãnh thổ mới.

🏗️ Ví dụ lịch sử:

• VisiCalc (1979): prototyping bằng BASIC, sau đó rewrite bằng Assembly → vẫn cần kỹ năng kỹ thuật cao để sản phẩm hóa.
• World Wide Web: dân nghiệp dư tự học HTML từ “View source” → nhiều người tạo công ty tỷ đô bắt đầu từ đây.

📉 Chi phí thử nghiệm giảm → 🧪 Số ý tưởng có thể thử nghiệm tăng

• Câu chuyện học sinh cấp 3 dùng ChatGPT để viết phần mềm đọc nồng độ O2 trong mao mạch võng mạc.
• Điều này cho thấy: AI không làm chuyên gia mất việc, mà đưa thử nghiệm về tay nhiều người hơn, với chi phí thấp hơn hàng trăm lần.

🧠 Phần 2: Vấn đề 70% và 30% trong lập trình với AI

⚡ 70% đầu tiên: AI làm cực nhanh

• Tạo boilerplate, API CRUD, giao diện mock, prototype chạy được → chỉ cần prompt tốt.
• Công cụ như Copilot, Cursor, Lovable giúp “one-shotting” – tạo sản phẩm chỉ bằng prompt duy nhất.

🧱 30% còn lại: con người vẫn phải làm

• Testing, xử lý edge cases, đảm bảo security, scale, code maintainability.
• Gọi là “essential complexity” — thứ mà AI chưa thể xử lý tốt.
• ⚠️ Nhiều người lầm tưởng: prototype chạy được là sản phẩm hoàn chỉnh.

🧩 Tác hại của “House of cards code”:

• Dành cho junior hoặc người không có kiến thức nền tảng → AI tạo code nhìn có vẻ ổn nhưng sụp đổ trong môi trường thực tế.
• Senior engineers vẫn là người “giữ sự bền vững” thông qua: refactor, type safety, clean architecture, test coverage…

🔄 Phần 3: Vai trò mới & Mô hình làm việc thay đổi

🧑‍💻 AI = Junior developer cực kỳ nhanh nhưng cần supervision

• Người dùng nhiều kinh nghiệm có thể tối ưu AI tốt hơn người mới → mâu thuẫn với kỳ vọng “AI giúp democratize coding”.

🧱 Những vai trò bị thay đổi:

• Senior engineers chia làm hai nhóm:
  • Nhóm học và khai thác AI để tăng năng suất.
  • Nhóm phớt lờ AI vì cảm thấy không hiệu quả ngay từ đầu → dễ bị “đào thải” trong dài hạn.
• Engineering Manager / Product Manager:
  • Trước đây không code nhiều, nay hoàn toàn có thể viết code với AI hỗ trợ.
  • Vai trò dần chuyển hóa thành “tech lead”.

🧪 Văn hóa và chất lượng:

• Quality Control quan trọng hơn bao giờ hết.
• Testing, code review, monitoring phải được nâng tầm để theo kịp tốc độ AI.

🧭 Phần 4: AI + Engineering – Hai thế giới lập trình song song

“We are now programming with two different kinds of computers”
— Một cái viết thơ nhưng không tính được, một cái tính giỏi nhưng không sáng tạo.

⚙️ Ví dụ:

• Mô hình AI giống động cơ xe, nhưng cần thêm khung, bánh, vô-lăng, hệ thống an toàn.
• Điều phối AI + truyền thống → trở thành kỹ năng quan trọng.
• Gọi là: metacognitive recipes – code điều phối inference AI.

Phần 5: Lời khuyên học và phát triển kỹ năng

📘 Học AI + Coding:

• Nên thử nghiệm liên tục, giữ cơ bắp lập trình truyền thống, không quá phụ thuộc LLM.
• Đọc lại sách cũ: The Mythical Man-Month, Code Complete, Software Architecture by Mary Shaw → nhận ra phần lớn kỹ năng gốc vẫn còn nguyên giá trị.

❓ Câu hỏi hay:

• AI không phù hợp với tác vụ phức tạp? → Không hẳn. Phụ thuộc vào cách đặt vấn đề và độ chi tiết trong prompt.
• Legacy project vs Greenfield? → AI giúp dự án mới tốt hơn; dự án cũ, code base phức tạp thì còn nhiều hạn chế.

🧭 Kết luận

🧠 “Chúng ta không ở cuối hành trình lập trình – mà ở giai đoạn khởi đầu mới.”

• AI đang thay đổi cấu trúc công việc, cách phối hợp giữa các vai trò, và mở rộng khả năng sáng tạo.
• Việc học và áp dụng AI trong phát triển phần mềm cần thái độ khám phá, không hoảng loạn, và biết rõ khi nào nên dùng – khi nào không.
• Đây là thời kỳ tuyệt vời nhất để làm việc trong lĩnh vực phần mềm nếu bạn biết tận dụng đúng cách.